Yıldız Pozlama ve Samanyolu Fotoğrafı Çekmek

Merhaba arkadaşlar,

Bildiğiniz üzere sizlerle, kendim ve arkadaşlarım tarafından denenmiş / gitmiş olduğum fotoğraf ve gezi tecrübelerimi paylaşıyorum.

Bu yazımda ise manzara ve gece fotoğrafçılığının alt dallarından olan, yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekme konusunu sizlerle paylaşacağım.

Yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekmek, yakın dostum Mustafa BÜYÜKGEBİZ ile hep aklımızda olan bir projeydi. Okulların kapanması ve cumartesi / pazarın bizim için tatile dönüşmesi ile bu projeyi bir gece yatılı olacak bir kamp şeklinde hayata geçirmeye karar verdik.

Yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekmek için yapılması gerekenleri her zaman ki gibi madde madde yazarak daha çok akılda kalacağını düşünüyorum.

1. Hava durumu ve mevsim: Hava durumunu açık, nem oranının az olduğu, sıcak yaz geceleri bu iş için en ideal ortamdır. Havadaki nem miktarı ışığın kırılmasını arttırdığı için belli oranda fotoğraftaki netliği azaltır. Yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekmek açık havada yapılan bir etkinlik olduğu için, kışın dışarıda yapılması sağlık açısından sıkıntı yaratabilir. Bu yüzden ilkbahar, yaz ve sonbahar bu çekim için daha uygundur. Yaz aylarında güneş 20:00-20:30 gibi batar lakin gökyüzündeki etkisi 2-3 saat daha devam eder. Bu etkiden sakınmak ve daha etkili kareler çekmek için güneş battıktan 3-4 saat sonra çekim yapın. Ayrıca rüzgarlı bir havada, makineniz titreyebileceği için rüzgarında olmaması yada az olması harika olur.
2. Ayın durumu: Ay bildiğiniz üzere güneşten aldığı ışıkları dünyaya yansıtır. Özellikle dolunay gibi ayın büyük olduğu günlerde dünyamızı oldukça aydınlatır. Bu da yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekmede bize sıkıntı yaratır. Bu yüzden çekimi gerçekleştirmeden önce internet üzerinden bulabileceğiniz sitelerden ayın durumunu öğrenebilirsiniz. Çekim için ideal olan, ayın hiç olmaması veya hilal durumunda olmasıdır. Ay gökyüzünden belli bir saat sonra kaybolur. Ayın olduğu günlerde de bu saatten sonra çekim yapabilirsiniz.
3. Ekipman: Ekipmanlar makine, objektif ve tripod olarak sıralayabiliriz. Bildiğiniz üzere tam kare (full frame) olan makinelerin sensör boyutları daha büyük olduğu için fotoğraftaki netlik daha iyi ve grain daha azdır. Tavsiyem var ise tam kare fotoğraf makinesi kullanmanız yönünde. Mustafa ve benim makinem cmos sensör (1,6 çarpanlı) içeren Canon EOS 600D. Objektifiniz ise geniç açı (wide angle) olan bir objektif olursa sizi daha rahat ettirecektir. 10-20mm arası değerleri olan objektifler ise bu iş için uygundur. Objektifinizin f değeri ne kadar küçük ise içine de o kadar ışık girer. Yıldız pozlama ve Samanyolu fotoğrafı çekmek için f değeri 2,8 – 3,5 – 4 olan objektifler işinizi görecektir. Tam kare ve F değeri meselesi sizi korkutmasın biz fotoğraflarımızı cmos sensörlü 600D ve 18-55mm kit lens (makineyi alırken yanında verilen) ile çektik. Ve gelelim tripoda. Tripod her şeyden önce, makinenizi üzerine yerleştirdiğinizde size gerekli olan manevra kabiliyetini sağlayacak nitelikte olmalı. Olası bir rüzgara dayanacak, makinenizi rahatça taşıyacak şekilde olmalı. Ben bu çekimde Slik F630 tirpod kullandım.
4. Gökyüzü bilgisi ve şehre olan uzaklık: Bu iki bilgi neden önemli? Ne işimize yarayacak? Olayın aslı şu: Yıldız izi fotoğrafı çekecekseniz en etkili kadrajlardan biri Kuzey Yıldızının olduğu kadrajdır. Çünkü Kuzey Yıldızı hemen hemen dünya ile aynı eksende hareket eder ve bu yüzden hep aynı yerde görünür. Diğer yıldızlar ise bu yıldızın etrafından dairesel hareketine devam eder. Buda yıldız izi fotoğrafı için çok iyidir. Kuzey yıldızını ise bulmanın iki basit yolu vardır. Birincisi yanınıza bir pusula alarak bulmak, ikincisi ise internetten Stellarium programını indirip, pc’nize kurup buradan bulmak. Stellarium programınıza konum bilginizi girerek, o gün o saatte gökyüzünün nasıl görüneceğini, samanyolunun nerede, Kuzey yıldızının nerede olacağını görebilirsiniz. Şehre olan uzaklık ise çok önemlidir. Etkili bir fotoğraf çekmek, yıldızların ve samanyolunun bütün detaylarını yakalamak isterseniz şehirden oldukça uzağa gitmeniz gerekir. Zira şehirden yansıyan ışıklar yıldızların görünmesine engel teşkil eder. Biz çekimlerimizi Antalya’ya 20km uzakta, Gebiz beldesinde bir meyve bahçesinde yaptık ki, hala şehir ışıklarından kaçamadık. Aslında bunun en güzel yöntemlerinden biri yüksek rakıma çıkmaktır. Hem nem azdır, hem de şehir ışıkları.
5. Kadraj: Etkili bir fotoğraf için kadraj çok önemlidir. Sadece yıldız pozlama yada Samanyolu fotoğrafı tek başına belli bir noktaya kadar güzeldir. Bu güzelliği ileri taşımak için kadrajınıza orman, göl, yol, dağ, karanlık bir kulübe gibi nesneler ekleyin. Çalışmalarınızın dah güzel olduğunu göreceksiniz.
6. Çekim için makine ayarları: Çekim yapacağınız yere önceden geldiyseniz araziye hakimsinizdir. Tripodunuzu kurdunuz, makinenizi oturttunuz. Kadrajı ayarladınız. Hava açık, ay yok, rüzgar yok, şehirden uzakta ıssız bir yerdesiniz. Buraya kadar her şey çok güzel. Şimdi makine ayarlarına gelelim. Bu ayarlarıda madde madde yazacağım arkadaşlar.

A)     Makinenizi manuel moda alın. Makinenizin F değerini, objektifinizi izin verdiği en küçük F değerine (2,8 ila 4 arası uygun) getirin. Biz 18-55 kit lensin izin verdiği f/3,5 değerine ayarladık. Böylece makineye maksimum ışık girmesinin önünü açtık.

B)      Enstantane’ye gelince işte burada işler biraz karışık. Şöyle ki; biraz araştırma yaparsanız bununla ilgili birkaç formül olduğunu görürsünüz. Biz formüllere girip akıl karıştırmamak için 15-25sn arası bir değerin Samanyolu fotoğrafı çekmek için yeterli olduğunu söyleyelim. Amacınız yıldız izi fotoğrafı çekmek ise enstantane değerini Bulb moduna alıp bir uzaktan kumanda yardımı ile 1 dakikadan 3-4 saate uzanan süreler de fotoğraf çekebilirsiniz. Lakin unutmayın  uzun pozlama yapacaksanız f değeri ve ISO değerlerini değiştirmeniz gerekir.

C)      ISO değeri nasıl olmalı? ISO sensörün ışığa olan hassasiyetini ayarlamaya yardımcı olur. Bu değer havada ki nem, şehre olan uzaklık, gökyüzüne olan yakınlık (rakım) gibi konuların durumuna göre değişir. İdeal koşullarda fotoğrafınız için 800 – 1600 – 2000 gibi değerler sizin işinizi görecektir.

D)     Beyaz dengesi nasıl olmalı? Öncelikle fotoğraflarınınız raw + jpg olarak çekin. Bu size bilgisayarda düzenleme yaparken beyaz dengesi konusunda avantaj sağlar. Ben beyaz dengesi için tungsten seçeneğini seçtim makinemden. Zira gerçeğe daha yakın görüntüyü gece o ortamda bu ayar sağladı. Ama zevkinize göre farklı beyaz ayarları kullanın hatta deneyin derim ben.

E)      Netlemeyi nasıl yapacağız?  Bir kere kesinlikle otomatik netlemeyi unutun. Böyle bişey imkansıza yakın J Manuel netleyeceğiz. Bunun için çeşitli yöntemler var ki bu kullandığınız objektife göre değişir. Üzerinde netleme ayarını gösteren objektifler için sonsuz işaretine ayarlayıp netlemeyi sonsuza yaslamanın etkili sonuçlar verdiğini söyleyen yazıları bende okudum ama denemedim. Ben 18-55 kit lensimi nasıl netledim anlatayım. Fotoğraf makinemi canlı izleme moduna aldım, makinem ait lcd ekrandan görüntüye 10x dijital olarak yaklaşmama izin veriyor. Ekrandaki görüntüye bakarak manuel netleme yaptım. Birkaç fotoğraf çektim. LCD ekrandan bu fotoğraflara yaklaşarak objektifin netlik halkasını sağa yada sola döndürdüm ve netliği bu şekilde yaptım.

F)      Panoramik çekim: Aşağıda gördüğünüz fotoğraf 18mm’de 14 kare olarak çekilip pc ortamında birleştirilmiştir. Samanyolu fotoğrafı çekerken Samanyolunu tek kareye sığdırmak zordur. Bulunduğunuz yere, mevsime v.b. kriterlere göre değişir. Bunun sizi durdurmasına izin vermeyin. Panoromik çekim yaparak bunları pc’de birleştirin.

G)     Çekim bitti. Farklı ayarlarla faklı kareler yakalamaya çalıştınız. Lakin eve geldiniz fotoğrafları pc’ye atıp jpg’lere hemen baktınız sonuç hüsran. Yok yok sonuç hüsran falan değil yukarıdaki adımları uyguladıysanız ve makinenize hakimseniz sonuç hüsran olmaz. Asıl iş şimdi başlıyor. Çektiğiniz fotoğrafların raw versiyonlarına tıklayarak. Adobe Camera Raw, Adobe Lightroom ve Adobe Photoshop yardımıyla işleyin. Etkili sonuçlar almak içinse Youtube’dan çeşitli videolar seyrederek adım adım uygulayın. Ben bu videolardan birini de sizler için ekliyorum.

Evet arkadaşlar yazımın sonuna geldim. Umarım bu yazıda sizler için yararlı olur. Lütfen bu yazıyı okuduktan sonra çekmiş olduğunuz fotoğrafları suyunserdar@gmail.com adresine gönderin. Bu fotoğrafları çekerken bize arazisini taksis eden BÜYÜKGEBİZ ailesine, desteklerini benden esirgemeyen biricik karım Gülden’e ve oğlum Ata’ya, çayı ve kahvesiyle o uzun gece de bizi ayakta tutan Durmuş AKKAYA’ya çok teşekkür ederim. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.

Yıldız İzi Fotoğrafı - Yıldız Pozlama - Uzun Pozlama örneği (İnternetten alıntı)

Benim çekmiş olduğum Samanyolu fotoğrafı - Canon EOS 600 - 18mm - 25sn - f/3.5 ISO/1600

Pc'de düzenlemek için örnek video.